پادکست هفتگی، برنامه‌های ضبط شده ایکس اسپیس (تویتتر) که به صورت هفته‌وار به صورت زنده نشر می‌گردد و نسخه‌های ضبط شده آن اینجا به صورت پادکست منتشر می‌شود
@8amSpaces
@HashteSubhDaily
@8am.Media
@8am.Afghanistan
8am Media | پادکست ۸صبح
پادکست‌‌های ۸صبح که با حضور کارشناسان، تحلیل‌گران و فعالین سیاسی و مدنی برگزار می‌گردد، مسایل عمده و اساسی جامعه افغانستان و نیز مسایل جهانی مرتبط به افغانستان به بحث گرفته می‌شود. ۸صبح، چهار پادکست تولید می‌کند که شامل دو پادکست به زبان فارسی زیر نام پادکست هفتگی، سخن زن، یک پادکست به زبان پشتو زیر عنوان ژوري خبري و یک پادکست دیگر به نام «Insights» به زبان انگلیسی است. The 8am Media podcasts, featuring experts, analysts, and political and civil activists, discuss major and fundamental issues of Afghan society as well as global issues related to Afghanistan. 8am Media produces four podcasts, including two in Persian: the weekly podcast ”Sokhan e Zan,” one in Pashto titled ”Zhowari Khbaray,” and another in English called ”Insights.”
Listen on:
Episodes
Thursday Dec 21, 2023
Thursday Dec 21, 2023
نشست‌های بین‌المللی درباره وضعیت زنان در افغانستان و تأثیرات آنها
از آغازین روزهای به قدرت رسیدن طالبان در کشور تا امروز، مساله زن و آزادی از جمله موارد مهم در برخورد و مواجهه با طالبان بوده است. هم در سطح بین‌المللی، وقتی کشوری یا مقامی در قبال طالبان موقف گرفته از زن و آزادی گفته و هم در سطح داخلی، زنانی‌که دست به مبازره‌های خیابانی و مبارزات زیرزمینی زده، مانیفیست مبارزاتی‌شان مساله زنان، حق کار، تحصیل و آزادی آنان بوده است. اما پس از بیشتر از دو سال از حاکمیت طالبان در افغانستان، این گروه گوش شنوا برای چنین خواسته‌هایی نداشته و به خواسته‌های کشورهای ذیدخل در قضایای افغانستان نیز در این راستا وقعی نگذاشته‌اند. زنان نیز در داخل و خارج از کشور از پا ننشسته‌اند و بر مطالبات بر حق‌شان به رغم سرکوب شدید از سوی طالبان، بیشتر تاکید کرده‌اند. در این اواخر، مجامع بین‌المللی نیز به مساله زنان در افغانستان توجه نشان داده، و در نشست اخیری که با محوریت موضوع زنان در حاکمیت طالبان در دوحه برگزار شد، شرکت‌کنندگان نشست، به حق تحصیل دختران تاکید کردند و از مبارزات زنان در داخل و خارج کشور حمایت کردند. با این‌همه، مهم‌ترین سوالی که باید پرسیده شود، این است که تاثیرات چنین نشست‌ها و مبارزه‌هایی بر سرنوشت زنان در داخل کشور چیست؟ زنان معترض در تبعید و زنان معترض در داخل تا چی اندازه هماهنگ عمل کرده‌اند؟ موانعی که زنان در بیرون از کشور در راه مبارزه با آنها مواجه هستند، کدام‌هاست؟ این سوالات را مهمانان ما در این برنامه پاسخ داده‌اند. سخنرانان این برنامه خانم منیژه باختری، سفیر افغانستان در اتریش، نگاره میرداد، معاون سفارت افغانستان در پولند و نیلوفر نعیمی، فعال حقوق زنان هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Wednesday Dec 13, 2023
Wednesday Dec 13, 2023
همگرایی مخالفان سیاسی طالبان و موانع آن
در نشست‌های اخیری که با اشتراک چهره‌ها و جبهات سیاسی مخالف طالبان در روسیه، تاجیکستان و اتریش برگزار شد، نشانه‌هایی از همگرایی میان مخالفان از دسته‌های مخالف دیده می‌شد. اما پس از بیشتر از دو سال از حاکمیت طالبان، آن‌گونه که توقع مردم افغانستان است، چهره‌های مخالف نتوانسته‌اند زیر یک چتر واحد سیاسی درباره راهکارهای مبارزه با طالبان به توافق برسند. دلیل این امر چیست؟ موانع بر سر راه همگرایی کدام‌ها است؟ این پرسش‌ها در سخنرانی‌های مهمانان این پادکست پاسخ داده شده است. سخنرانان این پادکست محمد محق، پژوهشگر مطالعات اسلامی و عارف رحمانی، فعال سیاسی هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Monday Dec 11, 2023
Monday Dec 11, 2023
۱۶ روز نارنجی با زنان؛ بسته‌شدن دانشگاه و افتادن در حلقه خشونت
من مادر شده‌ام و وقتی به جرم زن بودن به روزگار نکبت گذشته‌ام و حال ناامیدم و آینده مجهولم که بر هیچ و پوچ بودنش با این شرایط مطمئنم، می‌بینم، بارها آرزو می‌کنم که آنچه در بطنم در حال رشد است (دختر) نباشد. برای من حتا اجازه آوردن کتاب‌هایم را هم ندادند. مادرم به شوهرم گفت که تا می‌تواند مرا از قلم و کتاب دور نگه دارد، چون سبب سر به هوایی من می‌شوند. منی که هیچ دوست و پناهی جز دانشگاه و کتاب نداشتم، امروز کیلومترها دور از دانشگاه و کتاب‌هایم، در خانه‌ای زنده‌گی می‌کنم که خبری از کتاب نیست و در این خانه هیچ دغدغه‌ای جز خورد و خواب وجود ندارد. این‌ها با کلماتی چون رویاداشتن، آینده و علم بیگانه‌اند، خیلی بیگانه. همین‌طور که من اولین قربانی این خشونت‌ها در این خاک زن‌ستیز نیستم، آخرین هم نخواهم بود. این روایت صدها هم‌نسل بیچاره و بی‌پناه من است که آرمان‌ها و رویاهایمان را دزدیدند و ما در این گوشه تاریخ و در این کشور پیشتاز در بدبختی و نابودی علم و دانش، از قربانیان حلقه خشونت علیه زنان هستیم.
Monday Nov 27, 2023
Monday Nov 27, 2023
حالی که بغض بی‌وطنی و از دست رفتن دستاوردهایش در گلوی او گیر کرده است، با آهی از حسرت می‌گوید: «زنده‌گی قبل از سقوط کابل خیلی خوب بود. وضعیت مالی‌ام خوب بود. در کشور خودم بودم. کار می‌کردم. چه کم یا زیاد، درآمد داشتم. از پس مصرف‌های زنده‌گی برمی‌آمدم. رویاهایم را دنبال می‌کردم. موسیقی می‌آموختم و ترانه می‌سراییدم، اما اکنون همه را از دست داده‌ام.» این مسرت برایش پایدار نماند. زنده‌گی او همانند میلیون‌ها زن و دختر افغان پس از حاکم شدن گروه زن‌ستیز طالبان دگرگون شد. تمام دستاوردها، زحمت‌ها و آرزوهایش فروپاشید. در کنار آن، حقوق انسانی از او و هم‌جنسانش نیز سلب شد.
Tuesday Nov 07, 2023
Tuesday Nov 07, 2023
کودکی در لباس عروس؛ از ظلم پدر تا خزیدن به خانه شوهر
یک هفته از زنده‌گی مشترکش با آن مرد می‌گذرد و جو خفقان خانه خسر او را افسرده و دل‌نگران کرده است؛ زیرا شوهرش مردی ظالم و بی‌پرواست که جز هم‌خوابی با آن کودک، با معنای واقعی ازدواج بیگانه است. در حالی که حنای دستش هنوز رنگ نباخته، انگار فریبا زنده‌گی خوش نوجوانی و جوانی را باخته است. با نقش‌هایی که روی دستانش ترسیم کرده است و هر روز کم‌رنگ‌تر می‌شود، آرزوهایش نیز در حال نابود شدن است. قرار است این آرزوها به‌زودی محو شود؛ زیرا او با مردی ازدواج کرده است که هرگز به او اجازه نمی‌دهد تا به خواست خودش زنده‌گی کند و به دنبال آرزوهایش قدم بر‌دارد.
Monday Nov 06, 2023
Monday Nov 06, 2023
اخراج پناه‌جویان افغان از پاکستان: قصه تلخ مهاجرت و بی‌وطنی
براساس گزارش‌ها، از تاریخ ۱۷ سپتامبر به این‌سو، بیش از ۱۴۸ هزار پناه‌جوی افغان به صورت داوطلبانه به کشور برگشته‌اند و یا هم توسط پولیس پاکستان اخراج شده‌اند. دولت پاکستان اعلان کرده که باید ۱.۷ میلیون پناه‌جوی افغان که به صورت غیرقانونی در این کشور اقامت دارند، پاکستان را ترک کنند. در این روزها روزانه هزاران پناه‌جوی افغان از طریق گذرگاه‌های مرزی طورخم و اسپیس‌بولدک به افغانستان بازگردانده می‌شوند. در میان این پناه‌جویان، زنان، اطفال، افراد مسن و کسانی که جان‌شان در حاکمیت طالبان در خطر است، شامل هستند. حکومت موقت پاکستان بدون در نظرداشت حسن هم‌جواری و بدون توجه به خواست نهادهای بین‌المللی، هر روز بیشتر از روز قبل به اخراج پناه‌جویان شدت می‌بخشد. نهادهای بین‌المللی از آن‌جایی که حکومت طالبان در رسیدگی به بازگشت‌کنندگان ناتوان است و فصل زمستان نیز از راه می‌رسد، از وقوع یک بحران انسانی دیگر هشدار داده است. چهره‌های بین‌المللی نیز از حکومت پاکستان خواسته تا طرح اخراج پناه‌جویان را بازبینی کند، اما آنچه را تا فعلا شاهد بوده‌ایم، شدت بخشیدن این پروسه از سوی حکومت پاکستان بوده است نه بازنگری این طرح. در این پادکست شما نظرات سخنرانان برنامه را درباره این موضوعات خواهید شنید. سخنرانان این پادکست آقای افراسیاب ختک، فعال سیاسی در پاکستان، زمان سلطانی، پژوهشگر حوزه جنوب آسیا در سازمان عفو بین‌الملل و حسیبا عفت، عضو پیشین شورای ولایتی پروان هستند. برعلاوه، نظرات تعدادی از مخاطبان روزنامه ۸صبح در رابطه به اخراج پناه‌جویان افغان از پاکستان نیز در این پادکست شامل است. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Wednesday Oct 25, 2023
Wednesday Oct 25, 2023
مردن در زیر درخت توت؛ قتلی که خودکشی خوانده شد
جسد مرده آی‌طلا را از زیر درخت توت پیدا کرده بودند. جای گلوله زیر گلویش بود و هر دو دستانش پر از خون بود. دامن ساده‌اش به رنگ خون گل زده بود. فردایش پولیس‌ها آمدند و قضیه را به‌نام «خودکشی» بسته کردند. برادر آی‌طلا میان مردم شان و منزلت داشت و زوردار آدم بود. دیگر کسی پشت قضیه نگشت. مادر آی‌طلا آن روز سکوت کرده بود. می‌گفتند که شوک دیده است. همه باور کردند که آی‌طلا دختر تیزهوش، خوش‌اندام و خوش‌لباس منطقه خودکشی کرده است. ملای مسجد هم جنازه‌اش را نخوانده بود. بعد از آن اتفاق، مادر آی‌طلا غم از دست دادن دختر را با حرف و حدیث مردم بغچه‌پیچ کرد و از منطقه کوچید.
Monday Oct 23, 2023
Monday Oct 23, 2023
روز ملی زبان اوزبیکی و راه‌اندازی بخش اوزبیکی در روزنامه ۸صبح
۲۹ میزان روز ملی زبان اوزبیکی است. به همین مناسبت، روزنامه ۸صبح بخش اوزبیکی خویش را فعال کرد. مخاطبان ما می‌توانند پس از این تمام مطالب را برعلاوه فارسی، پشتو و انگلیسی، به اوزبیکی نیز بخوانند. برنامه این هفته اکس‌اسپیس ۸صبح نیز اختصاص داده شده بود به تجلیل از روز ملی زبان اوزبیکی و راه‌اندازی بخش اوزبیکی در ۸صبح. در این برنامه فعالان و چهره‌های فرهنگی افغانستان درباره اهمیت زبان اوزبیکی و تنوع فرهنگی در کشور سخنرانی کردند. از شما دعوت می‌کنیم نسخه ویرایش‌شده این برنامه را بشنوید. لازم به ذکر است که سخنرانان برنامه به دو زبان اوزبیکی و فارسی سخنرانی کرده‌اند.
Thursday Oct 05, 2023
Thursday Oct 05, 2023
خاطرات کاج؛ ضجه‌های مادران در سوگ فرزندان‌شان
من در منطقه‌ای زنده‌گی می‌کنم که بیشترین قربانی‌های کاج را در خود جا داده است. مراسم سوگواری حاکم بر منطقه و صدای دعاخوانی، روضه‌خوانی، ختم قرآن با صدای ضجه‌های مادران بیان‌گر این است که خانواده‌های قربانیان کاج بار دیگر در سوگ یک‌ساله‌گی از دست دادن عزیزان‌شان نشسته‌اند. از پنجره خانه سرم را بیرون می‌کشم چشمم به خانه یکی از دوستانم که در حادثه کاج زخمی شده بود می‌افتد و عاطفه زخمی را می‌پاید. بیشتر از همه می‌خواهم حال او را بدانم، هرچه می‌بینم نیست. شاید گورستان رفته باشد و به یاد سالگرد زهرا و یا هم نازنین گل آب برده است و می‌خواهد از آنان شکایت کند که چرا او را نیز با خود نبرده و تنها رها کرده‌اند. عاطفه پس از حادثه کاج و بسته ماندن دانشگاه‌ها به‌روی زنان، سلامتی روانی‌اش را از دست داده است و همواره با خود در گوشه‌ای می‌گرید.
Monday Oct 02, 2023
Monday Oct 02, 2023
گفت‌وگوی روایت‌ها (۱)؛ چیستی روایت و رابطه آن با شکل‌گیری جریان‌های سیاسی
در افغانستان از هر مسأله و پدیده‌ای، خوانش‌های مختلف و روایت‌های گوناگون و گاهی متضاد وجود دارد. به همین دلیل، یک چهره تاریخی را عده‌ای قهرمان می‌خوانند و عده دیگر ضدقهرمان. این خوانش‌ها و روایت‌ها تنها به چهره‌ها و رویدادهای تاریخی خلاصه نمی‌شود، بلکه به مفاهیم نظری و گفتمان‌های فکری و مسایل روزمره اجتماعی نیز تسری می‌یابد. باری، خوانش متفاوت از یک مساله یا یک پدیده و از زوایای مختلف به یک قضیه نگاه کردن، از ویژه‌گی‌های یک انسان و درکل یک جامعه است؛ اما در افغانستان آنچه مساله را پیچیده‌تر و چالش‌زا می‌سازد، تنش‌های گفتاری در فضاهای مختلف بر سر این خوانش‌ها و بن‌مایه قومی و ایدیولوژیک روایت‌ها است. در کنار این، عدم موجودیت یک فضای سالم گفت‌وگو برای صاحبان فکر و نخبه‌گان جامعه و نبود فرهنگ گفت‌وگوی معطوف به ایجاد یا پیدا کردن راه‌حل باعث شده که روایت‌ها، وسیله‌ای برای ایجاد تنش و نفاق بین گروه‌های مختلف قومی در کشور شود. برعلاوه، گفت‌وگوها را نیز از سطح نخبه‌گان به سطح عوام بکشاند و در نتیجه یک فضای ملتهب و مسموم شکل گیرد و منجر به امتناع گفت‌وگو شود. روزنامه ۸صبح نظر به مسوولیت خویش و ضرورتی که برای ایجاد چنین فضایی احساس می‌شود، سلسله‌برنامه‌هایی را تحت عنوان «گفت‌وگوی روایت‌ها» برگزار می‌کند. در این برنامه‌ها نخبه‌گان جامعه را که قایل به گفت‌وگو میان روایت‌ها هستند و گفت‌وگو را راه‌حلی برای بیرون‌رفت می‌دانند و همچنان از طرز فکر یا روایت خاص نماینده‌گی می‌کند، دعوت می‌کنیم تا باهم گفت‌وگو کنند. در اولین برنامه خود روایت را معرفی کرده‌ایم. این پادکست خلاصه برنامه است و سخنرانان در آن آقای داوود عرفان، دانش‌آموخته علوم سیاسی و عمر شریفی، استاد دانشگاه امریکایی افغانستان هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند. لازم به ذکر است که برای بهبود کارهای ما، پیشنهادات و انتقادات‌تان را از ما دریغ نورزید.
Monday Oct 02, 2023
Monday Oct 02, 2023
روابط افغانستان و پاکستان: گذشته سیاه، آینده تاریک
روابط افغانستان و پاکستان تاریخچه‌ای از تنش‌ها و سوءظن‌ها است. از زمان تأسیس کشور مستقل پاکستان در سال 1947 تاکنون، مناسبات دوجانبه افغانستان با پاکستان همواره دستخوش فراز و نشیب عمدتاً ناشی از اختلاف مرزی به جامانده از دورۀ هند بریتانیایی بوده است. در این پادکست شما درباره تاریخچه این روابط و عوامل تنش بین دو کشور همسایه خواهید شنید. سخنرانان برنامه دکتر ملک ستیز، پژوهشگر روابط بین‌الملل و افراسیاب ختگ، فعال سیاسی در پاکستان هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Monday Sep 18, 2023
Monday Sep 18, 2023
آزاد شدم، اما به قیمت جان و جوانی
واپسین سوزن از تاروپودِ خسته‌ی پوستم گذر کرد و هنوز پس از دو ساعت، دردش ترکم نکرده‌است. آری عزیزم! یازده سالگی، پانزده سالگی، هفده سالگی گذشتند. من، آزمون‌های زندگی را پشت‌سر گذاشتم و تابوها را شکستم. حالا کار می‌کنم و درس می‌خوانم، مانعی جز دردهای تنانه نیست. در پایان، آنان دانستند که بنا نیست دختر به بهانه‌ی راه، دانشوری و دانایی، خانواده‌اش را بدنام کند. آنها فهمیدند که یک دختر هم می‌تواند... اما دیر. مردم می‌گویند هنوز در جوش‌وخروش‌ام و نمی‌دانند که همین زندگی در نوجوانی مرا پیر و شکسته ساخت. دختران خانواده‌ی ما رها شدند- چقدر زیباست که جمله‌ای را با «رها شدند» به پایان ببری - آنها می‌خوانند، می‌نویسند، می‌آموزند و می‌آموزانند. آنها آزاد شدند. من آزاد شدم، اما به‌نرخِ جان و جوانی....
Tuesday Sep 12, 2023
Tuesday Sep 12, 2023
گفت‌وگوی روایت‌ها (۲)؛ چپ‌گرایی در افغانستان
هواداران اندیشه چپ در افغانستان ۱۴ سال قدرت سیاسی را در این کشور در دست داشتند. بررسی نقطه‌های قوت و ضعف این گروه و عوامل شکست آن در افغانستان موضوع این پادکست است. در این برنامه روی عوامل و زمینه‌های ورود تفکر چپ در کشور، استراتژی‌ها و پالیسی‌های هواداران این اندیشه در افغانستان، عوامل سقوط و آموزه‌ها و عبرت‌های این تجربه برای امروز بحث شده است. سخنرانان این برنامه آقای امان‌الله شفایی، نویسنده و پژوهشگر علوم سیاسی و نویسنده کتاب چپ‌گرایی در افغانستان و آقای عتیق اروند، نویسنده کتاب یا سوسیالیسم یا توحش هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Monday Sep 04, 2023
Monday Sep 04, 2023
یک زن؛ حکایت رنج و رهایی
راستی، چه کسی گفته که زن وقتی دختر است، روشنی خانه پدر است؛ وقتی همسر می‌شود، ایمان شوهرش را کامل می‌سازد و وقتی مادر است، بهشت زیر قدم‌هایش است؟ چه کسی این جرئت را می‌کند که به زن‌ها و به شریفه‌ها این جملات کتابی را بخواند؛ جملاتی که فقط به درد پرساختن کاغذهای سفید می‌خورند. من دیدم زنی را که وقتی کودک بوده و در نوجوانی مانند مالی برای هزینه عروسی برادرش به بدل داده می‌شود. من دیدم زنی را که وقتی همسر بوده، آرامش نیافته، بلکه به وسیله‌ای برای تخلیه روانی و شهوانی مرد تبدیل می‌شود. من دیدم زنی را که مقابلم ایستاده و بهشت زیر قدم‌هایش نیست؛ اما با دستان خالی و با سرسختی، برای بهشتی ساختن دنیایش با هزار مانع می‌جنگد.
Monday Sep 04, 2023
Monday Sep 04, 2023
گفت‌وگوی روایت‌ها (۱)؛ چیستی روایت و رابطه آن با شکل‌گیری جریان‌های سیاسی
در افغانستان از هر مسأله و پدیده‌ای، خوانش‌های مختلف و روایت‌های گوناگون و گاهی متضاد وجود دارد. به همین دلیل، یک چهره تاریخی را عده‌ای قهرمان می‌خوانند و عده دیگر ضدقهرمان. این خوانش‌ها و روایت‌ها تنها به چهره‌ها و رویدادهای تاریخی خلاصه نمی‌شود، بلکه به مفاهیم نظری و گفتمان‌های فکری و مسایل روزمره اجتماعی نیز تسری می‌یابد. باری، خوانش متفاوت از یک مساله یا یک پدیده و از زوایای مختلف به یک قضیه نگاه کردن، از ویژه‌گی‌های یک انسان و درکل یک جامعه است؛ اما در افغانستان آنچه مساله را پیچیده‌تر و چالش‌زا می‌سازد، تنش‌های گفتاری در فضاهای مختلف بر سر این خوانش‌ها و بن‌مایه قومی و ایدیولوژیک روایت‌ها است. در کنار این، عدم موجودیت یک فضای سالم گفت‌وگو برای صاحبان فکر و نخبه‌گان جامعه و نبود فرهنگ گفت‌وگوی معطوف به ایجاد یا پیدا کردن راه‌حل باعث شده که روایت‌ها، وسیله‌ای برای ایجاد تنش و نفاق بین گروه‌های مختلف قومی در کشور شود. برعلاوه، گفت‌وگوها را نیز از سطح نخبه‌گان به سطح عوام بکشاند و در نتیجه یک فضای ملتهب و مسموم شکل گیرد و منجر به امتناع گفت‌وگو شود. روزنامه ۸صبح نظر به مسوولیت خویش و ضرورتی که برای ایجاد چنین فضایی احساس می‌شود، سلسله‌برنامه‌هایی را تحت عنوان «گفت‌وگوی روایت‌ها» برگزار می‌کند. در این برنامه‌ها نخبه‌گان جامعه را که قایل به گفت‌وگو میان روایت‌ها هستند و گفت‌وگو را راه‌حلی برای بیرون‌رفت می‌دانند و همچنان از طرز فکر یا روایت خاص نماینده‌گی می‌کند، دعوت می‌کنیم تا باهم گفت‌وگو کنند. در اولین برنامه خود روایت را معرفی کرده‌ایم. این پادکست خلاصه برنامه است و سخنرانان در آن آقای داوود عرفان، دانش‌آموخته علوم سیاسی و عمر شریفی، استاد دانشگاه امریکایی افغانستان هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند. لازم به ذکر است که برای بهبود کارهای ما، پیشنهادات و انتقادات‌تان را از ما دریغ نورزید.
Tuesday Aug 29, 2023
Tuesday Aug 29, 2023
ويژه‌برنامه‌های سالگرد سقوط جمهوریت (۴)؛ سرگذشت نیروهای امنیتی پیشین از صعود تا سقوط
نیروهای امنیتی حکومت پیشین قربانیان بی‌صدا و فراموش‌شده‌ای هستند و چنان‌که در ۲۰ سال گذشته در جنگ با گروه‌های افراطی مثل طالبان قربانی داده، هنوز نیز قربانی می‌دهند. برای حرمت به ایثار این سربازان و به پاس خدماتی که انجام داده، این برنامه به نیروهای امنیتی پیشین و سربازان افغانستان اختصاص داده شده و در آن به ضعف‌های ارتش و عوامل فروپاشی آن پرداخته شده است. سخنرانان این برنامه آقای عبدالقیوم رحیمی، والی حکومت پیشین در ولایت‌های هرات و لوگر، بسم‌الله تابان، رییس عمومی مبارزه با جرایم جنایی در حکومت پیشین و مسعود مصمم، افسر نیروهای ویژه ارتش پشین هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Tuesday Aug 22, 2023
Tuesday Aug 22, 2023
ويژه‌برنامه‌های سالگرد سقوط جمهوریت (۱)؛ چرا دولت‌ها در افغانستان به ثبات و پایداری نمی‌رسد؟
در بیش از چهار دهه گذشته در افغانستان انواع نظام‌های سیاسی روی کار آمده و پس از مدتی سقوط کرده است. پس از کودتای داوودخان علیه ظاهرشاه و اعلان حکومت جمهوری از سوی وی، هر نظامی که در کشور روی کار آمده، عمر طولانی نداشته و پس از مدتی به سرنوشت سقوط مواجه شده است. در میان این نظام‌ها، جمهوری متاخر بیشترین عمر را داشته و امیدها این بود که این نظام به ثبات برسد و افغانستان را در مسیر رشد و توسعه قرار دهد؛ اما دیدیم که جمهوریت ۲۰ ساله نیز در ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱ به سرنوشت نظام‌های قبل از خودش دچار شد و سقوط کرد. علت این آمدن‌ها و رفتن‌ها چیست و چرا هیچ نظم سیاسی نتوانسته در افغانستان پایدار بماند؟ در این پادکست این مسأله واکاوی شده است. سخنرانان برنامه دکتر نظیف شهرانی، استاد تاریخ در دانشگاه اندیانای امریکا، دکتر عمر صدر، پژوهشگر و سلیمان آشنا، خبرنگار هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Sunday Aug 20, 2023
Sunday Aug 20, 2023
ویژه‌برنامه‌های سالگرد سقوط جمهوریت (۳)؛ طالبان و سیاست حذف زنان
دو سال از سقوط کابل به دست طالبان می‌گذرد. این گروه در این دو سال زنان را از عرصه‌های اجتماعی کاملاً حذف کرده و رهبرانش هر روز محدودیت‌های تازه‌ای را بر کار و آموزش زنان وضع می‌کنند. در کنار این، مقاومت زنان به شکل اعتراض‌های خیابانی نیز در این دوره مثال‌زدنی است. در این پادکست شما دیدگاه مهمانان برنامه را درباره اعتراضات زنان، دورنمای این اعتراضات، مشکلات و چالشهای فرا راه آن و تجربه‌های دختران معترض در زندان‌های طالبان را می‌شنوید. سخنرانان در این پادکست منیژه باختری، سفیر افغانستان در اتریش، عاطفه طیب، کنشگر اجتماعی، رامین کمانگر، پژوهشگر و رشمین جوینده، یکی از دختران معترض در کابل هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Wednesday Aug 16, 2023
Wednesday Aug 16, 2023
دوست دارم به تمام گلوله‌های جهان نگاهی بیاندازم، آنها ما را از چی می‌ترسانند؟!
دوست دارم به تمام گلوله‌های جهان نگاهی بیاندازم، آنها ما را از چی می‌ترسانند؟! در واقع جنگ ترسناک نیست، این‌که هیچ نقشی در جنگ نداشته باشی، ترسناک است. من اینجا هستم، ردای بر تن در کنار آتش نشسته ام. بیک به دستم و کتابم را بغل کرده ام، سعی دارم صدا های اطرافم را نشنوم، فلسفه می‌خوانم، گفته‌های دکارت با بوی باروت یکی شده است. فلسفه در وسط کوه ها در حالی که آفتاب مستقیم به فرقم می‌زند و بی حوصله‌ام کرده است، ترکیب احمقانه‌ی به‌نظر می‌آید. اما، احمقانه‌تر این جنگ است. جنگی که گویا پایانی ندارد. با خود فکر می‌کنم نکند اینجا در دل کوه دور از خانه‌های‌مان ماندگار شویم...
پادکست «سخن زن» بخش شنیداری روایت‌های زنان، زنده‌گی‌نامه زنان و مطالب مرتبط به زنان می‌باشد.
Saturday Jul 29, 2023
Saturday Jul 29, 2023
دیاسپوراهای افغانستان؛ نیروهای کارا یا سرگردان؟
تحول سیاسی در هر کشوری باعث می‌شود تا عده‌ای از نخبگان، زادگاه‌شان را ترک کنند و ساکن کشورهای دیگر شوند؛ اما این جابه‌جایی به هیچ عنوان به معنای بریدن از کشور زادگاه نیست، بلکه در طول تاریخ کسانی که به دلایل مختلف مجبور به ترک زادگاه‌شان شده، به روش‌های گوناگون احساس تعلق‌شان را با کارهای فرهنگی، سیاسی و بشردوستانه نسبت به کشور مبدأ نشان داده‌اند. تحولات چند دهه اخیر در افغانستان نیز تعداد زیادی دیاسپورا روی دست کشور گذاشته و امروزه تعداد زیادی از نخبه‌ها در کشورهای جهان پراکنده‌اند. درباره دیاسپوراها مهم‌ترین سوال کارایی‌شان برای کشور زادگاه است. این‌که دیاسپوراها نیروهای کارا برای کشورهای اول‌شان هستند یا نیروهای سرگردانند که پس از مدتی در کشورهای میزبان گم می‌شوند؟ در این پادکست این سوال پاسخ داده شده است. روزنامه هشت صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Friday Jul 14, 2023
Friday Jul 14, 2023
فعالیت‌های روزافزون داعش خراسان؛ تهدید چقدر جدی است؟
روزنامه ۸صبح گزارش تحقیقی‌ای را درباره فعالیت‌های روزافزون داعش خراسان در زیر سایه طالبان نشر کرده است. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که با به قدرت رسیدن طالبان، زمینه برای سربازگیری داعش در افغانستان بیشتر مهیا شده و تحرکات این گروه فزون‌تر شده است. پرسش اصلی اما این است که داعش چگونه می‌تواند روایت دینی طالبان را به چالش بکشد و سربازانش را به جنگ با گروهی بکشاند که ادعای تطبیق اسلام را دارد؟ پرسش دیگر هم این‌که تهدید داعش برای افغانستان چقدر جدی است؟ آیا گروهی که در عراق و سوریه شکست خورده، سر از افغانستان درخواهد آورد؟ با شنیدن این پادکست به جواب این پرسش‌ها دست خواهید یافت. سخنرانان در این برنامه آقای آرین شریفی، عبدالصمد صمدی و علی‌سجاد مولایی هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Friday Jul 07, 2023
Friday Jul 07, 2023
حادثات بدخشان و مسیر تازه بنیادگرایی در شمال کشور
در هفته‌های اخیر دو انفجار در بدخشان رخ داد. در انفجار اول معاون والی طالبان برای بدخشان کشته شد و انفجار دوم هنگام برگزاری مراسم تشییع جنازه این فرمانده طالبان رخ داد. این حادثات حدس و گمان‌هایی را درباره حذف فزیکی فرماندهان غیرپشتون طالبان به همراه داشت؛ از آن‌جایی که این حادثات با بحث و جدل‌ها درباره اسکان نیروهای طالبان پاکستانی در شمال افغانستان همزمان شد، این فرضیه را نزد برخی‌ها تقویت کرد که طالبان پشتون فرماندهان غیرپشتون این گروه را مانعی بر سر راه اسکان طالبان پاکستانی در شمال افغانستان می‌دانند و لذاست که به حذف فزیکی آنها می‌پردازند. هر چی هست، این مسایل حکایت از مسیر تازه بنیادگرایی در شمال کشور دارد. در این پادکست شما نظریات مهمانان برنامه را درباره این موضوع خواهید شنید. سخنرانان این برنامه آقای عبدالله خنجانی و حسین احسانی هستند. آقای احسانی طی یک سفر پژوهشی از نزدیک ساحات شمال کشور را دیده و از مشاهداتش در این مناطق می‌گوید. آقای خنجانی نیز به عنوان خبرنگار با تحولات کشور آشناست و تحلیل‌هایش را درباره اوضاع در شمال کشور ارایه می‌کند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Monday Jun 12, 2023
Monday Jun 12, 2023
حقابه هلمند و نزاع‌ها بر سر آن
(بررسی کارشناسانه بحران کم‌آبی، حقابه و سوءمدیریت آب‌ها)
تنش بر سر حقابه از رود هلمند هر از گاهی میان افغانستان و ایران بالا می‌گیرد. در روزهای پسین نیز این موضوع به سرخط خبرها مبدل شده است. در این پادکست شما نظرات کارشناسان حوزه آب و محیط زیست را درباره حقابه، کم‌آبی و سوءمدیریت آب‌ها در ایران می‌شنوید. کارشناس‌هایی که در این پادکست صحبت کرده نیک‌آهنگ کوثر، فعال حوزه آب و محیط زیست، نجیب‌آقا فهیم، کارشناس آب و عضو تیم مذاکره کننده آب و مرضیه حسینی، کاندید دکترای دیپلماسی آب هستند. روزنامه ۸صبح شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کند.
Monday May 22, 2023
Monday May 22, 2023
بایدها و نبایدهای رسانه‌های مستقل در دوران حاکمیت طالبان
پس از روی کار آمدن دوباره طالبان در افغانستان فعالیت رسانه‌های مستقل در کشور متوقف شد و این رسانه‌ها یا پایگاه‌های‌شان را به خارج از کشور منتقل کردند و یا هم تن به سانسور طالبان دادند. رسانه‌های مستقر در خارج از کشور فعلاً با چالشهای زیاد مواجه‌اند؛ از جمله تهدیدهای امنیتی، کمبود منابع و پوشش خبرهای مربوط به طالبان. در این پادکست به بایدها و نبایدها و موانع رسانه‌های مستقر در خارج از کشور پرداخته‌ایم. مهمانان بحث فیصل کریمی، پژوهشگر روزنامه‌نگاری در دانشگاه استنفورد و مجیب مهرداد، روزنامه‌نگار، هستند. شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کنیم.
Thursday May 11, 2023
Thursday May 11, 2023
اندیشکده‌های امریکایی و مساله طالبان
در این پادکست ساختار اندیشکده‌های امریکایی و اتاق‌های فکر در این کشور معرفی شده است. همچنان نقش این اتاق‌ها در تصمیم‌گیری و تصویر افغانستان در این اندیشکده‌ها، از دیگر موضوعاتی است که در این پادکست به آنها پرداخته شده است. شما را به این شنیدن نسخه صوتی برنامه توییتر اسپیس روزنامه ۸صبح دعوت می‌کنم.
Thursday Mar 02, 2023
Thursday Mar 02, 2023
عملکرد جوخههای سایبری گروه‌های افراطی با تأکید بر پروپاگندای رسانه‌ای گروه طالبان
با رونق گرفتن رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در دنیای مدرن، گروه‌های بنیادگرا نیز بخش دیگری را در تشکیلات‌شان افزودند: جوخههای سایبری. کار این جوخه‌ها پیش بردن جنگ روانی، ایجاد پروپاگندای رسانه‌ای، انحراف و مدیریت افکار عامه و تبلیغات به نفع این گروه‌ها است. گاهی کاربران بی‌طرف نیز ناخواسته به این دستگاه رسانه‌ای و پروپاگندا می‌پیوندند. طالبان نیز با پیروی از سایر گروه‌های افراطی، چنان‌که در ارتش‌شان کندک انتحاری دارند، جوخه سایبری نیز دارند. در جریان جنگ جمهوریت با این گروه، برخی فعالان رسانه‌ای بر این باور بودند که طالبان نخست ولسوالی‌ها و ولایت‌ها را در توییتر و فیسبوک، و سپس در روی زمین سقوط می‌دهند. پیش‌برد این جنگ روانی در آن زمان، کار همین جوخه سایبری طالبان بود. فعلاً نیز این نیروها بیکار ننشسته و دست به تبلیغات و ایجاد پروگاندا در رسانه‌های اجتماعی می‌زنند.
در این پادکست با شیوه‌ها و استراتژی‌های گروهای افراطی در فضای سایبر آشنا می‌شوید. و این‌که چی کار کنیم تا ناخواسته در شبکه‌های اجتماعی به دام پروپاگندای این گروه‌ها نیفتیم. سخنرانان این پادکست آقای علی‌رضا حسینی، پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی و دکتر ویدا مهران، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه اگستر هستند. شما را به شنیدن این پادکست دعوت می‌کنیم.
Monday Feb 27, 2023
Monday Feb 27, 2023
زن و آزادی؛ تعامل احکام شرعی، قوانین وضعی و اعلامیه‌های جهانی با زنان
زنان در طول تاریخ مورد ظلم و تبعیض جامعه قرار گرفته‌اند. از احکام شرعی که تبیین آنها توسط مردان صورت گرفته تا قوانینی که واضع آنها مردان بوده، همه‌گی به نحوی در سرکوب زنان و به حاشیه راندن آنان سهم داشته‌اند. پس از جنگ جهانی دوم و به راه افتادن جنبش‌های زنانه در غرب، گام‌هایی برای احقاق حقوق زنان در جامعه برداشته شده است. با تاسی به اعلامیه‌های جهانی و کنوانسیون‌های بین‌المللی کوشیده می‌شود تا راه‌هایی برای سهم گرفتن زنان در عرصه‌های مختلف و برابری حقوق آنان با مردان جست‌وجو شود.
در این پادکست شما با سیر تعامل این قوانین با زنان در طول تاریخ آشنا می‌شوید. برعلاوه، این‌که اعلامیه‌های جهانی تا چی اندازه برای تحقق برابری میان زنان و مردان کارا افتیده و زمینه‌های تطبیق آنها در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه چگونه است نیز یکی از بخش‌های بحث در این پادکست است. بتول حیدری، استاد دانشگاه و نازیلا جمشیدی، فعال حقوق بشر سخنرانان این برنامه هستند.
Sunday Feb 19, 2023
Sunday Feb 19, 2023
نظام سیاسی متمرکز و غیرمتمرکز برای افغانستان
در جریان بیش از پنج دهه اخیر انواع نظام سیاسی در افغانستان روی کار آمده و پس از مدتی سقوط کرده است. از کودتای سال ۱۳۵۲ که باعث سقوط نظام شاهی شد شروع تا فعلاً که طالبان بر کشور حاکم هستند، هیچ‌کدام از انواع نظام سیاسی در کشور پایدار نبوده است. بیشترین عمر را در این میان، نظام جمهوری اسلامی داشته که حدود ۲۰ سال دوام و بالاخره در ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱ به دست طالبان سقوط کرد.
به باور برخی از کارشناسان، یکی از دلایل اصلی این آمدن‌ها و رفتن‌ها متمرکز بودن قدرت در نظام‌های سیاسی بوده است. به‌نحوی که قدرت در دست یک گروه یا شخص یا یک حلقه متمرکز بوده و دیگران خودشان را در قدرت سهیم نمی‌دیدند؛ به این دلیل، مخالفت‌ها و مبارزه‌ها علیه نظام‌ها شکل گرفته و باعث سقوط آنها شده است. در این پادکست از مهمانان برنامه پرسیده‌ایم که کدام نوع نظم سیاسی برای معضله قدرت در افغانستان راه‌حل است تا بازتاب‌دهنده تنوع قومی، زبانی و فرهنگی تمام شهروندان کشور باشد؟ آیا فدرالیسم را برای آینده سیاست در افغانستان می‌توان به‌مثابه یک نظم سیاسی ایده‌آل در نظر داشت؟ زمینه‌های تطبیق فدرالیسم در کشور کدام‌ها است؟ مهمانان این برنامه غفران بدخشانی، نویسنده و فعال سیاسی و مجیب مهرداد، روزنامه‌نگار، هستند. شما را به شنیدن این برنامه دعوت می‌کنیم.
Sunday Feb 19, 2023
Sunday Feb 19, 2023
بازخوانی پرونده ایبت‌آباد؛ نامه ظواهری به بن‌لادن چه نکاتی را در مورد روابط طالبان با القاعده فاش می‌کند؟
روزنامه ۸صبح به نسخه‌ای از آخرین نامه ایمن‌الظواهری به بن‌لادن، رهبران کشته‌شده شبکه القاعده، دست یافته است. اصل نامه به زبان عربی است و در بردارنده نکاتی درباره روابط القاعده با سایر گروه‌های تروریستی، از جمله طالبان است. در این نامه چهار سناریو برای طالبانی که پس از حمله ۱۱ سپتامبر، نظام امارت‌شان در افغانستان متلاشی شد، پیش‌بینی شده است. این نامه در قالب یک ویژه‌نامه از سوی روزنامه ۸صبح منتشر شد. در این پادکست شما با جزییاتی از نامه درباره روابط طالبان با القاعده آشنا می‌شوید. مهمانان این بحث دکتر آرین شریفی، استاد مطالعات امنیتی در دانشگاه پرینستن، محمد محق، پژوهشگر مطالعات اسلامی و قیوم رحیمی، والی هرات در حکومت پیشین، هستند.
Thursday Feb 16, 2023
Thursday Feb 16, 2023
روابط پاکستان با طالبان؛ از جنگ با تی‌تی‌پی تا دوستی با طالبان در افغانستان
اسلامآباد در مواجهه با طالبان در افغانستان و طالبان در پاکستان سیاست یک بام و دو هوا را در پیش گرفته است. از آن‌جایی که خاستگاه هر دو گروه یکی است و استراتیژی‌شان نیز برای براندازی حکومت‌های مرکزی در دو سوی خط دیورند همسان است، دولت پاکستان در تعریف سیاسی‌ای که از طالبان دارد، آنها را به دو بخش طالبان افغان و طالبان پاکستان تقسیم می‌کند. بنابراین، می‌توان گفت که دولت پاکستان با دو رویکرد متضاد در برابر دو گروه، که ماهیت و ذات هردو یکی است، تازه‌گی‌ها با درد سر بزرگی مواجه شده است. حملات طالبان پاکستانی در خاک این کشور افزایش یافته و طالبان در افغانستان نمی‌خواهند که در مبارزه با هم‌گروهان‌شان در آن سوی خط دیورند با دولت پاکستان همکاری کند. هرچند که امید دولت پاکستان در ابتدای حاکمیت طالبان در افغانستان چنین بود و این گروه نیز به اسلامآباد وعده سپرده بود که در پیکار با این گروه آنان را کمک خواهد کرد؛ اما دیده می‌شود که پیوندهای عمیق ایدیولوژیک و تباریی که میان دو گروه در دو سوی خط دیورند وجود دارد، مانع از این همکاری بین طالبان افغانستان و اسلامآباد شده است.
در این پادکست شما نظریات کارشناسان امور پاکستان را می‌شنوید که درباره سیاست‌های اسلامآباد در قبال طالبان صحبت می‌کنند. سخنرانان این برنامه فردوس کاووش، روزنامه‌نگار، مصطفا مدثر، تحلیل‌گر، مرضیه حسینی، خبرنگار و دوکتورای دیپلوماسی آب و علی‌سجاد مولایی، تحلیل‌گر هستند.